Popularne artykuły

Wiecznie młodzi – czy jest na to jakiś sposób?
Brazilian Carnival. Young woman in costume enjoying the carnival party blowing confetti
Healthy Lifestyle

Wiecznie młodzi – czy jest na to jakiś sposób? 

Każdy z nas chciałby żyć jak w bajce - długo i szczęśliwie. Na pytanie jak wygląda szczęśliwe życie, każdy z nas mógłby udzielić innej odpowiedzi. Szczęście jednak często ma związek ze zdrowiem, długością życia i młodością. Co zrobić, żeby nieuchronne skutki przemijania były dla nas bardziej łaskawe?


Aktywność i stres

Być może nie należysz do osób, którym trudno usiedzieć w miejscu, a wolne wieczory wolisz spędzić z serialem. Musisz jednak wiedzieć, że zostałeś stworzony po to, aby się ruszać. Umiarkowana aktywność fizyczna przedłuża życie, polepsza nastrój i oddala choroby, a poza tym jest to świetny pomysł na wartościowe pogłębianie relacji z innymi19.

Kolejna rzecz to stres. Nikt nie lubi przebywać z ludźmi, którzy są nieuczciwi lub niemili, jednak nawet takie trudności można znieść. Gorzej, jeżeli Twoja praca powoduje tak wielki stres, że drżysz na dźwięk budzika, a urlop nie wystarcza na powrót do świata żywych.

Warto pamiętać, że praca jest rzeczywistością, z którą obcujemy przez większą część naszego życia. Dobrze jest, gdy ten czas spędzamy robiąc to, co kochamy. Czymkolwiek są Twoje stresory lepiej z nich zrezygnuj, zadbaj o wewnętrzną harmonię. Pożyjesz dłużej i zdecydowanie zdrowiej20,21.

Uważaj co (i ile) masz na talerzu

Jeżeli uwielbiasz się obżerać to prawdopodobnie szybciej się zestarzejesz i będziesz krócej żyć. Restrykcje kaloryczne potęgują długowieczność, co dowiedziono w badaniach17. Okresowe poszczenie wystarczy aby przedłużyć życie i poprawić zdrowie18.

Poza tym wysokoprzetworzone produkty, nasycone kwasy tłuszczowe, tłuszcze trans, cukier, rafinowane zboża, nadmiar soli, alkohol, papierosy itp. powodują stan zapalny w organizmie, zwiększają procesy oksydacyjne i uszkadzanie komórek. Unikaj więc słodzonych napojów, fast foodu, słodyczy, kruchych pszennych przekąsek, smażenia i długotrwałego podgrzewania potraw na grillu.

Powyższe produkty zamień na warzywa, owoce, pełnoziarniste przetwory zbożowe, orzechy i nasiona, zdrowe oleje roślinne np. oliwę z oliwek, chudy nabiał i mięso, tłuste ryby morskie22. Stosuj gotowanie, duszenie, pieczenie w folii lub pergaminie.

Składniki żywności dla długowieczności

Które składniki żywności są najlepsze dla skóry i długowieczności? Resweratrol należy do grupy związków zwanych stilbenami. Znajduje się głównie w czerwonych winogronach, czerwonym winie, orzechach, owocach jagodowych i kakao5. Ma właściwości antyoksydacyjne i redukuje stan zapalny, dzięki czemu prowadzi do zachowania młodości1,2,3,4.

Galusan epigallokatechiny (EGCG) i epikatechiny należą do flawano-3-oli. EGCG występuje w zielonej herbacie, a epikatechiny obecne są w jabłkach, jagodach, kakao, winogronach, gruszkach i herbacie. Największe ilości epikatechin zgromadzone są w ziarnach kakaowca5, a ich częste spożycie przedłuża życie6,7,8.

Pamiętajmy jednak, że w produktach, kakao jest często łączone z cukrem i tłuszczem, dlatego wybierajmy naturalny proszek kakaowy 16% lub czekoladę z minimalnie 70% zawartością kakao. Obecny w zielonej herbacie EGCG  zmniejsza ryzyko śmierci w średnim okresie życia15, ale też wpływa pozytywnie na jego długość16.

Kwercetyna obecna w winogronach, jagodach, wiśniach, jabłkach, cebuli i brokułach9, również działa odmładzająco10,11, m.in. poprzez aktywowanie fibroblastów 12. Kurkumina znana nam jako składnik kurkumy, jest silnym antyoksydantem. Chroni komórki przed uszkodzeniem, także w wyniku procesów starzenia13,14.

Wiele związków zawartych w owocach, warzywach i ziołach ma działanie przeciwstarzeniowe. Najwięcej korzystnych związków należy do antocyjanów, polifenoli i karotenoidów5.

Biochemia młodości

Ochrona przed starzeniem komórek może przebiegać na kilka sposobów. Wolne rodniki (ROS) posiadają niesparowane elektrony i są bezpośrednią przyczyną uszkadzania DNA komórek, przyspieszającego starzenie27.

Nie można całkowicie wyeliminować ROS z ustroju, m.in. dlatego, że są one niezbędne do innych procesów biochemicznych. Kluczem jest zachowanie równowagi  poprzez zapobieganie nadmiernemu gromadzeniu się wolnych rodników5, 27.

Powyższe substancje roślinne  mogą te procesy minimalizować zmiatając wolne rodniki28, zwiększając produkcję przeciwutleniaczy5 lub regulując szlak czynnika erytroidalnego 2 (Nrf2) 29. Aktywowanie Nrf2 zwiększa potencjał antyoksydacyjny w komórkach poprzez tworzenie  detoksyfikujących enzymów, m.in. SOD, GSH, NQO1 i HO-129.

Działania antystarzeniowe z molekularnego punktu widzenia mogą wpływać na przemiany biochemiczne poprzez aktywowanie szlaków AMPK i SIRT23, inhibowanie szlaków hormonu wzrostu (GH) i IGF-124, aktywowanie autofagii26, a także zmniejszanie ilości markerów stanu zapalnego, np. IL-6, IL-8, CRP i TNF-α25.

AMPK i SIRT

AMPK jest kinazą białkową, która odpowiada za przemiany energetyczne w ustroju. Wyczuwa ona niskie poziomy energii komórkowej, poprzez zmiany w stosunku AMP do ATP (adenozynomonofosforan i adenozynotrifosforan – związki chemiczne odpowiadające za przemiany energetyczne w komórce)30.

AMPK odpowiada za reakcje energetyczne powstające  w wyniku sygnałów stresowych, odżywczych i hormonalnych, regulując przyjmowanie pokarmu, wykorzystywanie substratów energetycznych i zużycie energii. Aktywowanie AMPK jest korzystne dla młodości 31.

SIRT to grupa enzymów zwanych sirtuinami, które działają zależnie od trzech związków. Jednym z nich jest NAD+, czyli utleniona forma dinukleotydu nikotynoamidoadeninowy31.

Nadmiar formy zredukowanej (NADH) jest niekorzystny dla komórek. Sitruina 2 wpływa na zwiększenie ilości NAD+ przedłużając życie. Ponadto sirtuiny zmniejszaja ilość wolnych rodników w organizmie i są koniecznie do aktywacji AMPK31.

Powyższe związki aktywują szlaki AMPK i SIRT wpływając na długowieczność5.

GH i IGF-1

Insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1) jest wydzielany jako reakcja na hormon wzrostu (GH). Stężenia tych czynników są odwrotnie proporcjonalne do długości życia ssaków, a wspomniane powyżej substancje roślinne mogą wpływać na zmniejszenie ich wytwarzania 33.

IGH-1 jest również związane z innymi szlakami istotnymi dla starzenia: SIRT1, AMPK i kinazy mTOR 32. Kinaza mTOR  odpowiada m.in. za procesy energetyczne i pracę układu odpornościowego.

IL-6, białko C-reaktywne (CRP) i TNF-α

Są to niektóre z markerów stanu zapalnego, których stężenia rosną wraz z wiekiem. Mogą wskazywać na ostre infekcje, stres fizjologiczny i nowotworzenie. Są ściśle związane z nadmierną ilością wolnych rodników 34.

Powyżej wskazane substancje roślinne wpływają na redukcję markerów prozapalnych, za pomocą hamowania aktywności głównego czynnika  ich tworzenia (NF-kB) 35.

Autofagia

Autofagia jest kontrolowanym procesem rozkładu komórkowego, który usuwa uszkodzone struktury białkowe i dostarcza energii do innych komórek. Gdy proces autofagii jest ograniczony, organizm ulega chorobom, stanom zapalnym, uszkodzeniom układu nerwowego i odpornościowego, a  także starzeniu36.

mTOR jest regulatorem autofagii, który jest hamowany m.in. przez SIRT1. Im wyższe stężenie SIRT1, tym niższa odpowiedź mTOR i intensywniejsza autofagia. Wspomniane związki roślinne hamują mTOR 37.

Piękni, młodzi, zdrowi, szczęśliwi

Poprzez wdrożenie do diety aktywnych substancji roślinnych możemy nie tylko zapobiegać chorobom, ale również wpływać na wygląd skóry, sprawność układu odpornościowego, aktywność intelektualną i długość życia. W dbaniu o zdrowie istotna jest konsekwencja, dlatego najlepsze efekty daje systematycznie prowadzona dieta, aktywność i suplementacja.

 

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *