Przegląd stanu zdrowia w przygotowaniu do ciąży. Część #1 

Podjęłaś tą ważną decyzję życiową, że chcesz z partnerem starać się o potomstwo. Biorąc pod uwagę, że ciąża jest ogromnym wyzwaniem dla kobiecego organizmu powstaje pytanie czy warto jakoś specjalnie się przygotować do niej?

Ostatnimi czasy mamy prawdziwy BOOM na tzw. świadome macierzyństwo. Ze względu na coraz większą świadomość społeczeństwa co do prozdrowotnej roli odpowiedniego sposobu odżywiana, stylu życia, celowanej suplementacji czy profilaktycznej diagnostyki laboratoryjnej coraz więcej kobiet chce do ciąży odpowiednio się przygotować, aby zwiększyć szansę na to, że będzie ona przebiegać sprawniej (co by to nie znaczyło) oraz by zapewnić dziecku jak najlepszy start.

UCZ SIĘ NA CZYICHŚ BŁĘDACH

Ja osobiście specjalnie do ciąży się nie przygotowywałam, ale tylko ze względu na to, że od lat dbałam o to w jaki sposób się odżywiam oraz robiłam co rok przegląd stanu zdrowotnego w postaci przeglądu podstawowych badań laboratoryjnych. Stwierdziłam, że skoro dobrze się czuje to nie będę się doszukiwać na siłę problemów. Jednak, zrobiłabym przegląd stanu zdrowotnego na 3-6 miesięcy przed tym jak zaszłam w ciąże gdybym mogła cofnąć czas. Dlaczego? Między innymi ze względu np. na to, że mimo odpowiedniego odżywiania po zrobieniu badań w pierwszym trymestrze ciąży okazało się, że mam niedobory kluczowych dla rozwoju płodu witamin, i musiałam szybko te niedobory nadrabiać. Ta sytuacja wywarła na mnie tylko niepotrzebny stres, którego bym mogła uniknąć gdybym zrobiła badania chociażby na te 3 miesiące przed ciążą.

CZYLI JEDNAK WARTO SIĘ TROCHĘ WCZEŚNIEJ PRZYGOTOWAĆ?

Moim skromnym zdaniem, mimo faktu, że zdrowa oraz dbająca o siebie kobieta może bezproblematycznie zajść w ciążę zupełnie bez przygotowania (średnio statystycznie większość kobiet w taki sposób nadal zachodzi w ciąże w ogóle nie martwiąc się o ten cały BOOM świadomego macierzyństwa), to jednak tu nie chodzi tylko o fakt „sprawnego” zajścia w ciąże, a tylko o to, aby uniknąć niepotrzebnego stresu czy powikłań, na które mamy wpływ i którym możemy zapobiec. Rozwijam myśl w dalszej części artykułu.

• SEEKING HEALTH Optimal Prenatal 546g
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• NORDIC NATURALS Prenatal DHA 180 softgels
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

WIZYTA ORAZ KONSULTACJA LEKARSKA

Odpowiednie wsparcie medyczne jest ważne nie tylko już po fakcie – czyli kiedy jesteś w ciąży, a też przed. Według mnie warto ciut wcześniej zadbać o profilaktykę zdrowotną, i wykonać parę podstawowych badań, gdyż wyjątkowo często zdarza się taka sytuacja, że kobieta sugerująca się tylko swoim względnie dobrym samopoczuciem (tak jak zrobiłam ja i co jak już wiemy może być mylące), jest w błędzie.  Często nie potrafimy obiektywnie ocenić, czy mamy jakiś problem natury medycznej, czy mamy niedobory witamin i składników mineralnych czy jesteśmy po prostu przepracowani, a niektóre choroby lepiej wykryć i przeleczyć zanim się zajdzie w ciąże.

Drugim krokiem więc, po decyzji o poszerzeniu rodzinki, jest wizyta u ginekologa, ginekologa-położnika, naprotechnologa lub ginekologa-endokrynologa (jeśli równocześnie cierpisz na choroby endokrynologiczne jak np. Hashimoto).  To jest dla Ciebie też czas na to, aby już zacząć szukać dobrego specjalisty, z którym poczujesz więź oraz zaufanie do tego, aby wziął on odpowiedzialność już nie tylko za Twoje zdrowie, a również za zdrowie dziecka, które chcesz począć. Dla mnie ten punkt osobiście był bardzo ważny.

Ze względu na fakt, że nie istnieją żadne oficjalne zalecenia towarzystw ginekologicznych na temat przygotowania do ciąży, można spotkać się z różną opinią specjalistów – jeden lekarz zleci profilaktycznie wykonanie sporej ilości badań, a drugi powie tylko suplementować apteczny kwas foliowy i na tym podziękuję za wizytę. Obaj lekarzy postąpią zgodnie z prawem i medycyną. Według mojej opinii dobry specjalista, ten którego warto też będzie wybrać do prowadzenia ciąży na takiej konsultacji przygotowawczej najpierw zrobi szczegółowy wywiad z Tobą (nie tylko na temat Ciebie, a nawet na temat chorób występujących w Twojej rodzinie) i zleci szereg podstawowych badań (które wymieniam niżej) aby poznać jak najwięcej potencjalnych czynników mogących w jakikolwiek sposób przeszkadzać w zajściu w ciąże albo zaburzyć jej prawidłowy przebieg.

BADANIA PREKONCEPCYJNE

Skierowanie na badania, które znajdą się na poniższej liście noszą nazwę prekoncepcyjnych – ich celem jest wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych którym trzeba zaradzić przed ciążą albo które będzie trzeba monitorować pod czas ciąży.

Podstawowe badania (które, jeśli nie będą wykonane przed ciążą, będą zlecone do zrobienia do 10 tygodnia ciąży, czyli w pierwszym trymestrze):

1. Badanie ogólne moczu, mające na celu wykluczyć problem z nerkami czy ewentualnym zakażeniem układu moczowo-płciowego;
2. Morfologia, mająca na celu wykluczyć niedokrwistość oraz ewentualne toczące się zakażenia infekcyjne;
3. Grupa krwi wraz z czynnikiem RH zarówno Twoja jak i partnera – aby ocenić tzw. konflikt serologiczny;
4. Poddaj się pełnemu badaniu ginekologicznemu – lekarz na takiej wizycie ma ocenić czy nie masz polipów, mięśniaków, torbieli, endometriozy, nadżerek czy grzybicy oraz pobrać wymaz zawierający komórki błony śluzowej nabłonka szyjki macicy na tzw. badanie cytologiczne (które warto robić raz na rok, a najrzadziej raz na 2 lata). Niektórzy lekarze również zlecają wykonać mammografię, jeśli w rodzinie (w linii kobiecej) występowały hormonozależne nowotwory piersi;
5. Oznacz przeciwciała na tzw. dziecięce choroby jak: ospę wietrzna i różyczkę w klasie IgM i IgG - jeżeli nie byłaś szczepiona na te choroby lub ich nie przeszłaś lekarze zalecają około pól roku przed ciążą się doszczepić, gdyż zakażenie nimi w trakcie ciąży grożą poważnymi wadami rozwojowymi u dziecka jak np. głuchota czy ślepota;
6. Badania na choroby przenoszone drogą płciową jak: chlamydia, HPV (wirus brodawczaka ludzkiego), HSV (wirus opryszczki genitalnej), HIV, HCV (wirus zapalenia wątroby typu C), kiła (test WR), rzeżączka, gardnerella vaginalis, mycoplasma czy ureoplasma, które nierzadko mogą przebiegać bezobjawowo, ale przy tym powodować problemy nie tylko z zajściem w ciążę, zwiększać ryzyko wad wrodzonych (jak np. HSV który może uszkodzić układ nerwowy i wiele narządów rozwijającego się płodu), a mogą też stać się przyczyną wielu powikłań w tym ciąży pozamacicznej czy poronienia. Logicznym jest, że te badania lepiej wykonać przed, a nie w trakcie ciąży;
7. Inne choroby zakaźne jak: toksoplazmoza (miana przeciwciał w klasie IgM oraz IgG), zapalenie wątroby typu B (antygen HBS), cytomegalia (miana przeciwciał w klasie IgM oraz IgG). Przykładowo po zdiagnozowaniu cytomegalii lekarze zalecają odczekać nawet pół roku zanim para się zacznie starać o potomstwo;
8. Ocena gospodarki glukozowo-insulinowej, na podstawie albo glukozy i insuliny wykonanych na czczo albo najlepiej w postaci krzywej glukozowo-insulinowej, która możesz wykonać tylko za skierowaniem lekarza, w celu oceny tolerancji glukozy oraz ewentualnego ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej. Jeśli już masz wykrytą np. insulinooporność i stosujesz lek jak np. metformina poinformuj o tym lekarza;
9. Ocena zdrowia tarczycy: TSH, Ft4, Ft3 – te parametry są jednym z najważniejszych, gdyż stan zdrowia tarczycy ma ogromny wpływ na zarówno zajście w ciąże jak i jej przebieg - choroby tarczycy nierozpoznane czy też niewłaściwie leczone mogą spowodować powikłania w postaci trudności z zajściem w ciążę, poronienie czy przedwczesny poród, lepiej więc dmuchać na zimno. Przy okazji warto sprawdzić poziom przeciwciał antyTPO i antyTG (szczególnie jeśli w linii rodzinnej masz osobę chorującą na Hashimoto albo inne choroby autoimmunizacyjne). Warto jednak zaznaczyć na tym, że normalnie u dotychczas zdrowych kobiet bada się tylko poziom TSH, a FT4 i FT3 (czyli tak zwane wolne hormony) oraz przeciwciała przeciwtarczycowe już nie. Lekarz dopiero jak zobaczy nieprawidłowy wynik TSH albo w przypadku, kiedy kobieta może być obciążona chorobami tarczycy zaleci ich. Więc, jeśli już wiesz, że chorujesz na Hashimoto lub inne schorzenia tarczycowe i jesteś na hormoterapii zastępczej Letroxem, Euthyroxem itd. poinformuj o tym lekarza.
10. Jeśli wcześniej już poroniłaś raz lub dwa razy lekarz dodatkowe może Cię skierować na: oznaczenie przeciwciał przeciwjądrowych, antyfosfolipidowych, p/c przeciwko antygenom łożyska, gen MTHFR.

DODATKOWO:

1. Nie zapomnij o wizycie u dentysty, gdyż niewykryta próchnica czy stany zapalne przyziębia mogą stać się przyczyną poronienia lub porodu przedwczesnego. Ponadto próchnica jest chorobą zakaźną która możecie przypadkowo zarazić swoje dziecko już w pierwszych miesiącach życia.
2. Nie tylko kobieta ma sprawdzać stan zdrowia! Twój partner może się udać do lekarza (androloga lub nawet rodzinnego) i też dostać skierowanie na badania podstawowe jak morfologia, na choroby przenoszone drogą płciową oraz badanie w kierunku oceny nasienia (choć w praktyce jednak to badanie się wykonuje dopiero jak para bezskutecznie się stara o potomstwo przez rok czasu)

Dodatkowe badania, które warto wykonać okiem praktyki dietetycznej w celu dostosowania stylu życia, suplementacji oraz żywienia wspomagającego przygotowanie organizmu do ciąży poruszę w materiałach następnego tygodnia.

Artykuł ma charakter informacyjny i nie zastąpi konsultacji z lekarzem specjalistą.