Jak estradiol wpływa na funkcjonowanie mózgu? 

Estrogeny kojarzą się przede wszystkim z rozwojem kobiecych cech płciowych i ich wpływem na cykl miesięczny kobiety. Okazuje się, jednak, że estrogeny, w szczególności estradiol, wywiera ogromny wpływ na poprawne funkcjonowanie mózgu. W jaki sposób? Przekonaj się, czytając artykuł.

Estradiol -  co to za hormon?

Estradiol (E2) należy do grupy estrogenów (obok estronu i estriolu) i ma najsilniejsze z nich działanie. To on najczęściej wywiera odpowiedni efekt poprzez przyłączanie się do odpowiednich receptorów.

Estradiol jest produkowany przede wszystkim przez jajniki, a także przez mózg, komórki tłuszczowe oraz przez komórki układu odpornościowego. Może być wytwarzany z testosteronu, androstendionu (za pomocą enzymu aromatazy) lub z progesteronu.

Estradiol przede wszystkim bierze udział w wykształcaniu się żeńskich cech płciowych w trakcie dojrzewania u dziewczynek. U kobiet wpływa na magazynowanie wody i tłuszczu, stymuluje rozrost błony śluzowej macicy w pierwszej fazie cyklu.

Estrogeny wpływają także na mineralizację kości i ich odpowiedni poziom zapobiega osteoporozie. U mężczyzn estrogeny odpowiadają za proces dojrzewania nasienia oraz wpływają na libido i jakość erekcji.

• HADES' HEGEMONY Fadogia Agrestis 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• APOLLO'S HEGEMONY Stinging Nettle 90 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!
• NOW FOODS Prostate Support 180 kaps.
  
  Dodaj do koszyka
  Tania wysyłka od 9,99 PLN!

Estradiol – jak wpływa na nasz mózg?

Okazuje się, że ten „żeński” hormon ma ogromy wpływ na funkcje poznawcze, czyli na zdolność uczenia się i zapamiętywania. Spekuluje się, że to właśnie estradiol może być odpowiedzialny za różnice w funkcjonowaniu mózgu u kobiety i mężczyzny. Mężczyźni lepiej radzą sobie z zadaniami przestrzennymi, podczas gdy kobiety są lepsze przy zadaniach, wymagających pracy pamięci krótkotrwałej i werbalnych umiejętności. Te różnice przypisuje się właśnie poziomowi estradiolu¹, który różni się właśnie ze względu na płeć.

Hormon ten odgrywa także rolę w tworzeniu nowych połączeń nerwowych w komórkach mózgu. Wpływa również na rozwój komórek nerwowych poprzez kontrolę ekspresji genów i gospodarki wapniowej.

Estradiol wpływa także na poziom dopaminy u kobiet (to neuroprzekaźnik, który pełni istotną rolę w neuronalnej regulacji układu motywacji/ nagrody, ruchów dowolnych, procesach poznawczych i w procesie uzależnienia). Estradiol poprzez zwiększenie poziomu dopaminy jest w stanie zwiększyć motywację (szczególnie tę seksualną)².

Estradiol pomaga również zmniejszyć stan zapalny w organizmie, redukuje ekspresję neurozapalnych czynników w mózgu, a także wpływa na poprawę jakości bariery krew-mózg.

Niektóre badania sugerują także, że estradiol chroni mózg kobiety przed skutkami traumy i wystąpieniem objawów Zespołu Stresu Pourazowego (PTSD)³.

Poza tym, estradiol ogólnie wpływa na układ nerwowy, regulując nasz nastrój i przeciwdziałając depresji.

Niskie poziomy estrogenów po menopauzie

W okresie menopauzy, u kobiet następuje wygaszenie czynności jajników. To sprawia, że poziom estrogenów znacząco spada. Stąd też typowe objawy menopauzalne – uderzenia gorąca, wahania nastrojów, stany depresyjne, bezsenność czy zmęczenie.

Wykazano, że u osób starszych, prawidłowe poziomy estradiolu zmniejszają ryzyko wystąpienia demencji i choroby Alzheimera⁴.

Dlatego też często kobietom po menopauzie zaleca się hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Krótkoterminowe jej stosowanie może przynieść wiele korzyści, jednak długoterminowo wykazano, że niektóre formy HTZ zwiększają ryzyko chorób wieńcowych, a także wystąpienia nowotworu (piersi, macicy).

Jak naturalnie podnieść poziom estrogenów?

HTZ nie musi być jedynym wyjściem przy menopauzie, czy niedoborach estradiolu (np. przy hipogonadyzmie czy niedoczynności podwzgórza/przysadki). Tutaj kluczową sprawą jest regeneracja nadnerczy, ponieważ to one po menopauzie przejmują funkcje jajników i produkują estrogeny. Jeżeli nadnercza są obciążone różnego rodzaju stresorami, wtedy trudno jest o prawidłowe poziomy hormonów. Dlatego tak ważne jest, aby zdiagnozować i wyeliminować stany zapalne w organizmie, ograniczyć ekspozycję na toksyny środowiskowe oraz pracować nad redukcją stresu, emocjami i relacjami z otaczającymi nas osobami.

Warto także zadbać o odpowiednią dietę – można włączyć żywność bogatą w fitoestrogeny, np. rośliny strączkowe, brokuły, kalafior, żurawina, śliwki, morele). Jadłospis opieramy na dobrej jakości białku (mięso i ryby ze sprawdzonego źródła, jajka), tłuszczach, warzywach, owocach - staramy się, aby żywność była jak najmniej przetworzona. Unikamy za to cukru, przetworzonej żywności, rafinowanych tłuszczy roślinnych i tłuszczy trans.

U niektórych osób na poziom hormonów może wpłynąć także wykluczenie glutenu i/ lub nabiału.

Do tego włączamy odpowiednio dobraną aktywności fizyczną oraz regulację rytmu dobowego - jest to bardzo istotna kwestia, ponieważ nasz układ hormonalny jest ściśle związany z cyklem dnia i nocy. Gdy przesiadujemy po nocach, dodatkowo wystawiając się na działanie niebieskiego światła z telewizora, komputera czy telefonu - może być nam trudno przywrócić równowagę hormonalną. Dlatego warto kłaść się wcześniej spać oraz wypracować swoje wieczorne rytuały, które ułatwią zasypianie i ograniczą ekspozycję na niebieskie światło.

Jakie suplementy wpłyną na poziom estrogenów?

Oprócz diety i zmian w stylu życia możemy także wprowadzić odpowiednie suplementy czy zioła. Jakie preparaty podwyższą poziom estrogenów?

• Siemię lniane – Zawiera naturalne fitoestrogeny i wpływa na podwyższenie poziomu estrogenów, łagodząc objawy ich niedoboru. Siemię można dodawać do koktajli, sałatek lub potraw.
• Pluskwica groniasta – działa silnie przeciwzapalnie, stymuluje organizm do produkcji hormonów (szczególnie estrogenów) i łagodzi objawy menopauzalne. Pluskwica groniasta nie może być przyjmowana przy HTZ!
• Olej z wiesiołka – zawiera GLA, które działa przeciwzapalnie i reguluje pracę gospodarki hormonalnej.
• Maca – podnosi libido, reguluje poziom hormonów i może zastępować kurację hormonalną u kobiet podczas menopauzy⁵.
• Czerwona koniczyna – znacząco podnosi poziom estrogenów⁶.
• Inne adaptogeny (np. Rhodiola, Ashwaghanda, Gotu kola) - przydadzą się, przy redukcji stresu i wesprą pracę nadnerczy.

Jak widać, estrogeny są nie tylko odpowiedzialne za żeńskie cechy płciowe. Każdy hormon tak naprawdę działa wielokierunkowo w zakresie różnych narządów. Odpowiednie poziomy estrogenów są kluczowe dla prawidłowej pracy mózgu i nie tylko, dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie poziomu estradiolu wraz z całym panelem hormonalnym.

Źródła:

¹ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4318702/

² https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4793919/

³ https://www.nature.com/articles/mp2016250

⁴ https://www.cbc.ca/news/health/estrogen-s-effects-on-aging-brain-explored-1.1120843

⁵ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3614596/

⁶ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4678495/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3181927/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2754262/

http://www.thedoctorwillseeyounow.com/content/womens_health/art3078.html

https://www.medicalnewstoday.com/articles/315383.php

https://academic.oup.com/endo/article/146/9/3843/2500254