Popularne artykuły

Cholina – niezwykły nootropik o szerokim spektrum działania
Suplementacja

Cholina – niezwykły nootropik o szerokim spektrum działania 

Cholina jest niezwykle ważnym składnikiem odżywczym dla organizmu ludzkiego, który jest niezbędny do optymalnego funkcjonowania wszystkich komórek w naszym ciele. Jest to również popularny dodatek do różnego rodzaju suplementów diety. Można go znaleźć zarówno w przetreningówkach jak i w formułach nootropowych. Czasami znajduje się również w mniej popularnych produktach, które przyjmuje się w trakcie treningu.


Właściwości choliny

Niestety, większość osób cierpi z powodu niedoboru choliny wynikającego głównie ze złej lub mało urozmaiconej diety. W grupie podwyższonego ryzyka są zwłaszcza wegan, ponieważ produkty o najwyższej zawartości choliny są z reguły pochodzenia odzwierzęcego (mleko, mięso, jajka i owoce morza). [1,2]

Cholinę, jak już wspominaliśmy, można znaleźć w dużej gamie suplementów. Występuje ona solo, jako odrębny produkt, lub jako część bardziej złożonej formuły. Każde z tych rozwiązań ma swoje plusy i minusy, trudno jednoznacznie stwierdzić, która opcja jest najlepsza. Dużo zależy od naszych indywidualnych uwarunkowań, diety oraz celu, który chcemy osiągnąć. Należy również pamiętać, że sama cholina występuje w kilku wariantach, o których szerzej opowiemy później.

Przejdźmy zatem do tego, co dobrego niesie ze sobą utrzymanie optymalnego poziomu choliny w naszym organizmie. A uwierzcie nam! Korzyści jest naprawdę sporo!

Co dobrego w naszym ciele robi cholina?

Jak już mówiliśmy na początku tego artykułu, cholina jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania praktycznie wszystkich komórek w organizmie, na wielu różnych płaszczyznach. Jest ona wykorzystywana w syntezie fosfolipidów, które wspierają integralność strukturalną i funkcje sygnalizacji komórek. [1] Ludzkie ciało może syntetyzować cholinę endogennie w wątrobie (jako fosfatydylocholina), ale ilość wymagana przez organizm przekracza tę, którą naturalnie jesteśmy w stanie wytwarzać [12], dlatego ważne jest, aby dostarczyć sobie odpowiednią ilość choliny poprzez dietę lub suplementację.

Cholina służy także jako prekursor syntezy acetylcholiny ("przekaźnik uczenia się") [1]. Acetylcholina ma kluczowe znaczenie dla pamięci, nastroju, kontroli mięśni (konkretniej dla połączenia między umysłem a mięśniami) oraz wielu innych istotnych funkcji mózgu i układu nerwowego [3,4] Ci, którzy nie posiadają wystarczającej ilości tego związku, mogą doświadczyć trudności z nauką lub magazynowaniem wspomnień ze względu na przewlekle niski poziom acetylocholiny.

Niedobory choliny mogą powodować poważne konsekwencje, w tym komplikacje w obrębie wątroby, mięśni i limfocytów [1]. Brak choliny może wpływać również na ekspresję genów biorących udział w różnicowaniu komórek, proliferacji i apoptozie (zaprogramowanej śmierci komórek), jak również niekorzystnie wpływać na rozwój mózgu i układów nerwowych u rosnących zwierząt i ludzi [1,5]. Przyjmując niewystarczającą ilość choliny, dosłownie programujesz swoje ciało, aby przestało się rozwijać i zaczęło umierać. Nie brzmi to zachęcająco, prawda?

W skrócie: cholina jest składnikiem, z którego niedoborem raczej nie chcecie się zmagać. Dlatego też suplementy choliny są  tak popularne i szeroko dostępne. Przy zakupie suplementu cholinowego można wybrać spośród kilku różnych form, a wiedza, która z nich jest najodpowiedniejsza do zaspokojenia Twoich potrzeb, sprawi, że wybierzesz to, co należy.

Rodzaje choliny

Lecytyna

Wzór strukturalny lecytyny
Wzór strukturalny lecytyny

Niektóre produkty spożywcze, takie jak jaja i produkty sojowe, są naturalnie bogate w lecytynę. Również produkty wysoko przetworzone, takie jak: czekoladki, batony, odżywki białkowe, mogą zawierać dodaną lecytynę. Znajduje się ona w nich jednak w dość śladowych ilościach i raczej nie powinniśmy opierać naszej suplementacji choliny o przetworzone słodycze. Bez względu na to, jak zachęcająco może to brzmieć.

Lecytyna (pochodząca z soi lub słonecznika) jest właściwie jedynym źródłem, z którego weganie mogą czerpać cholinę. Zazwyczaj wymagają oni jednak dodatkowej suplementacji, aby znacząco zwiększyć poziom acetylocholiny [2]. W tej sytuacji lecytyna na ogół nie jest uważana za skuteczny środek wspomagający funkcje poznawcze, koncentrację lub zapobieganie niektórym chorobom neurodegeneracyjnym, jak inne formy choliny, o których powiemy za chwilę [6]. Warto, abyś wiedział, że jeśli jesteś weganinem i chcesz używać lecytyny jako źródła choliny, musisz zjeść ok. 100 g lecytyny  w celu uzyskania znacznego wzrostu stężeń choliny [7].

Dwuwinian choliny

Dwuwinian choliny jest najtańszą i najbardziej powszechnie dostępną formą choliny do zakupu. Zawiera 41% choliny, co daje w przybliżeniu 410 mg choliny na każdy gram dwuwinianu choliny, które spożywasz. Forma z dwuwinianem jest najczęściej stosowaną formą choliny w suplementach przed treningiem i preparatach nootropowych, zwykle w zakresie 500-1 000 mg. Badania dają niejednoznaczne wyniki pod względem jego właściwości nootropowych[8,9,10], natomiast potwierdzają jego pozytywny wpływ na funkcjonowanie i zdrowie wątroby.

MZ Choline & Inositol - optymalna dawka dwuwinianiu choliny w połączeniu z inozytolem
MZ Choline & Inositol - optymalna dawka dwuwinianiu choliny w połączeniu z inozytolem

Zalecana dawka: 1-3g na dobę

Cytrynian choliny

Inną tańszą wersją choliny jest cytrynian choliny. Zawartość choliny w cytrynianie wynosi ok. 51%, czyli na każde 1000 mg przyjętego cytrynianu dostarczamy sobie 510 mg choliny. Nie przeprowadzono zbyt wiele badań na tą formą choliny w odniesieniu do korzyści nootropowych, ale wielu użytkowników uważa, że ​​jest bardziej skuteczne niż postać, o której pisaliśmy wcześniej z powodu zwiększonego poboru przez organizm (lepsza biodostępność składnika).

Badania przeprowadzono u pacjentów z stwardnieniem rozsianym (MS), którzy otrzymywali 1200 mg dożylnie dwa razy w tygodniu, wykazało pozytywny wpływ na niektóre objawy tego schodzenia [11]. Osoby poddawane leczeniu doświadczały mniej parestezji i odczuły większą siłę mięśni w kończynach dolnych, do trzech lat po zakończeniu badania. [11].

Cytrynian choliny jest bardzo kwaśny, dlatego rzadko występuje solo. Najczęściej jest mieszany z jakimś składnikiem o słodszym smaku.

Zalecana dawka: 1-3g na dobę

Citicolina (CDP-Cholina)

Wzór strukturalny cytokoliny
Wzór strukturalny cytokoliny

Cytokolina, chemicznie znana jako Cytidyno 5'-difosfocholina (CDP-Cholina), jest jedną z najlepszych form choliny. Bardzo wiele badań, przeprowadzonych zarówno na zwierzętach jak i na ludziach, potwierdzją jej nootropwe oraz neuroprotekcyjne właściwości. Cytokolinę w 18-19% stanowi czysta cholina,  ale jej nootropowe uderzenie jest naprawdę potężne, bo zawiera w sobie aż dwie nootropiny (urydynę i cholinę).

W trakcie procesu trawienia, citicolina jest rozbijana na cytydynę i wolną cholinę. [13] Cydydyna szybko przekształca się w urydynę, która może przekraczać barierę krew-mózg i wywierać własne korzyści nootropowe. CDP-Cholina również występuje naturalnie w organizmie i służy jako pośrednik w syntezie fosfatydylocholiny.

Badania nad cytokoliną są dość obszerne i imponujące. Wykazano dużą skuteczność w badaniach dotyczących spadku funkcji poznawczych związanych z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak choroba Alzheimera i Parkinsona, a także upośledzenie wynikające z niedokrwienia mózgu, udaru mózgu i innych traumatycznych urazów mózgu [14].

Cytokolina zwiększa również neuroplastyczność,  wpływa pozytywnie na funkcję poznawcze, poprawia zdolność do nauki i zwiększa produkcję norepinefryny i dopaminy w CNS [15]. Ta niesamowita forma choliny, CDP-cholina, jest droższa niż dwuwinian i cytrynian.

Zalecana dawka: 250-500 mg / dobę

Alpha GPC

Wzór Alpha-GPC
Wzór Alpha-GPC

Formą choliny, na którą się najczęściej natkniesz, jest L-alfa glicerofosfo-cholina (Alpha-GPC). Podobnie jak cytokolina wspomniana powyżej, Alpha GPC jest jedną z najlepiej zbadanych postaci choliny. Duża różnica polega na tym, że Alpha GPC składa się w 40% z choliny, podczas gdy CDP z zaledwie 18-19%. Alpha GPC można znaleźć w mózgu, a także w produktach mleczarskich, ale na ogół jest syntezowana z lecytyny sojowej.

Podobnie jak CDP-cholina, Alpha GPC jest dokładnie przebadana i przynosi szereg korzyści nootropowych jak również kilka innych ciekawych benefitów. W odniesieniu do skutków nootropowych, Alpha GPC zwiększa produkcję acetylocholiny, poprawia funkcje poznawcze, zwalcza choroby neurodegeneracyjne i poprawia pamięć. [16,17,18,19]

Jeśli chodzi o inne benefity, Alpha GPC powoduje również wzrost siły i energii podczas treningu i zwiększa ilość hormonu wzrostu (GH) po treningu.  [20,21,22] Może również działać jako lekki stymulant, ponieważ zwiększa ilość dopaminy która dociera do mózgu [23].

Zalecana dawka: 200-600 mg na dobę

Która forma choliny jest najlepsza?

Ostatecznie "najlepsza" forma choliny sprowadza się do tego, ile jesteś gotów wydać. Możesz uzyskać podobne korzyści nootropowe zarówno z cytokoliną lub alpha GPC, też z choliny w formie soli. Te dwie pierwsze formy są droższe. Jeśli zdecydujesz się kupić tańszą cholinę w formie soli, wiedz, że będziesz potrzebować co najmniej 2g, aby doświadczać jakichkolwiek znaczących efektów nootropowych.

Alpha GPC vs. CDP Choline

Istnieje jedno badanie porównujące Alpha GPC z CDP-Choline, które wykazało, że Alpha GPC lepiej wpływa na zdolności poznawcze, chociaż obie były skuteczne w zmniejszaniu objawów demencji [30]. Obie formy choliny podawano dożylnie, nie doustnie, więc ciężko je porównywać. Pomijając żołądek Alpha GPC mogła mieć zwiększoną skuteczność, ponieważ cześć Alpha GPC jest metabolizowana podczas trawienia.

Z osobistych doświadczeń zauważyliśmy najbardziej widoczne efekty korzystając z Alpha GDC oraz CDP-Choline. Mimo, że są one droższe, ich skuteczność jest warta tej ceny.

Z czym łączyć cholinę?

Choć cholina jest świetna sama w sobie, to dużo zyskuje z łączenia jej z wieloma innymi składnikami, które z nią współdziałają i wzmacniają jej działanie.

Kofeina + Cholina

Kofeina i Alpha GPC świetnie wpływają na umysł, ale też na wydajność. [22]

Kofeina jest świetna - wpływa na energię, nastrój i skupienie, a zarazem świetnie łączy się z choliną, dlatego niektóre z naszych ulubionych preparatów nootropowych zawierają oba te składniki.

Kofeina polepsza działanie choliny w organizmie, a także wstrzymuje acetylocholinesterazę, co powoduje zwiększoną produkcję acetylocholiny, która dłużej pozostaje aktywna w organizmie. [24,25]

Zalecana dawka kofeiny: 100-300 mg w zależności od preferencji / tolerancji

Połączenie choliny z kofeiną oraz innymi substancjami wspomagającymi - Stim Punch od Apollo Hegemony
Połączenie choliny z kofeiną oraz innymi substancjami wspomagającymi - Stim Punch od Apollo Hegemony

Acetylo-L-karnityna + cholina

ALCAR i cholina są idealną parą. Oba składniki tworzą acetylocholinę, przy czym ALCAR dostarcza grupę acetylową, a cholina dostarcza jej drugą część. Dodatkowo możesz doświadczyć lepszego spalania tłuszczu oraz lepszego przyrostu masy mięśniowej, przynajmniej w przypadku osób z niedoborem karnityny (weganie i osoby starsze) [26].

Zalecana dawka ALCAR: 1-2g

Huperzine A + Cholina

Acetylocholinoesteraza rozkłada naszą acetylocholinę. Huperzine A pomaga spowolnić ten proces.

Huperzyna jest silnym inhibitorem acetylocholinoesterazy, enzymu, który rozkłada acetylocholinę. Stosowanie huperzyny wraz z suplementem cholinowym nie tylko zwiększa produkcję acetylocholiny ale też dłużej zatrzymuje wyprodukowaną acetylocholinę w organizmie.

Zalecana dawka Huperzine: 100-200 mg

Controlled Labs Orange Brain Wash - optymalny nootropik zawierający za równo acetyl-L-karnitynę, cholinę oraz hupercynę, z dodatkowymi składnikami
Controlled Labs Orange Brain Wash - optymalny nootropik zawierający za równo acetyl-L-karnitynę, cholinę oraz hupercynę, z dodatkowymi składnikami

Noopept + Cholina

Wiele wcześniej pisaliśmy o Noopept i jego niesamowitej mocy. Przejdź do tego produktu aby uzyskać o nim wszystkie informacje. Noopept stosowany samoistnie może spowodować szybkie wyczerpanie zapasów choliny w organizmie i może prowadzić do bólów głowy [27]. Dlatego zaleca się stosowanie choliny razem z noopeptem.

Zalecana dawka preparatu Noopept: 10-20 mg

StimMax łączy w sobie Noopept, cholinę oraz mieszankę stymulantów dobrze wpływającą na układ nerwowy
StimMax łączy w sobie Noopept, cholinę oraz mieszankę stymulantów dobrze wpływającą na układ nerwowy

Racetam + Cholina

Racetamy są kolejną klasą nootropów, która jest popularna od pewnego czasu. Istnieje szeroka gama racetamów (w tym fenylopiracetamu), ale dla naszych celów ograniczymy dyskusję do coluracetamu, który jest jednym z potencjalnie najbardziej efektywnych racetamów.

Coluracetam jest często stosowany w walce z urazami, ale okazał się być skuteczny także u zdrowych dorosłych. Badania nad zdrowymi osobami 40mg / dobę (w pojedynczej dawce lub podzielone na dwie dawki po 20mg) wykazały lepszą pracę mózgu, czego dowodem była zmniejszona złożoność EEG).

Omni Stack - połączenie 3 substancji nootropowych, w tym coluracetamu!
Omni Stack - połączenie 3 substancji nootropowych, w tym coluracetamu!

Wnioski

Cholina jest niesamowita i powinieneś ją stosować codziennie, nawet jeśli nie jesteś aż tak wielkim fanem nootropów jak my...

Ponieważ diety stają się bardziej skomplikowane - od weganizmu do keto - niektóre z nich mają poważne braki. W tym przypadku to weganie tracą, a zdecydowanie nie chcesz mieć niedoborów choliny. Chociaż w zasadzie wszyscy czerpią korzyści z stosowania suplementów choliny.

Przeczytaj więcej o innych witaminach z grupy B. 

Wolimy stosować Alpha GPC lub CDP-Choline, ponieważ te dwa produkty wydają się wywierać najbardziej zauważalne efekty polepszenia skupienia, uwagi i zdolności poznawczych. Możesz korzystać z choliny w formie soli, ale potrzebujesz wielkiej dawki, aby przyzwoicie działała. Niezależnie od tego, na co się zdecydujesz, jedno jest pewne - jedz cholinę codziennie!

_______________________________________________________________________________________________________________

 

Powiązane artykuły

7 Comments

  1. Justyna

    Stosuję od dłuższego czasu Alpha Gpc i muszę przyznać, że jestem zachwycona tym suplementem. Na początku byla sama Alpha Gpc i efekty były już zauważalne – lepsze kojarzenie i koncentracja. Od jakiegoś czasu biorę wraz z hupercyna i to jest IMO idealny stack. Pamięć i koncentracja mocno się poprawiły, większa czujność i mogę pracować dłużej i wydajniej. A w planach noopept, do którego z pewnością dorzucę Alpha Gpc 🙂 polecam wszystkim zacząć od choliny bo ona już daje dobre rezultaty a z czasem ewentualnie coś dorzucać.

    1. Damian

      Potwierdzam, a-gpc + hupercyna jest mixem idealnym. Dorzucam do tego tylko kofeinę co kilka godzin. Efekt: mogę pracować nadzwyczaj (jak na swoje możliwości) wydajnie przez prawie cały dzień pozostając przy tym skupiony i zmotywowany.
      Brałem kiedyś noopept + Dwuwinian choliny i efekty nie były w połowie tak odczuwalne.

  2. Mariusz

    Najlepsze efekty uzyskujemy łącząc cdp choline z peptydem glutaminy oraz kofeiną. Warto pomyśleć o heptapeptydzie semax podawany donosowo- zwiększa skupienie i wydajność pracy mózgu.

  3. Adam

    Jak długo można stosować alhpa GPC ? Czy można cały czas?

    1. Jakub Kola

      Jak najbardziej można! Cholina nie jest suplementem obciążającym. Jedynie należy zwrócić uwagę, by nie przyjmować jej za dużo. Zbyt duża dawka może powodować dosyć duże migreny. Do 1 grama powinno być w sam raz 🙂

      1. Adam

        Ok!Super dziękuje za odpowiedz akurat biorę alpha gpc z apollo i jestem mega zaskoczony działanie pozdrawiam

  4. Sebastian

    Witam 🙂
    Jak najlepiej suplementować Alpha GPC oraz CDP Choline?
    Jak wiadomo ten drugi działa bardziej stymulująco, czy więc wystarczy taka jedna porcja wraz z Hupercyną, a następnego dnia Alpha GCP + hupercyna? Jak to rozsądnie rozplanować?
    Mam dawki alpha i cdp po 300mg, a hupercyna sprawia że wydłuża się działanie choliny, stąd czy warto zmniejszyć dawki choliny w stosunku do 200mg hupercyny? Czy bardziej brać np. połowe hupercyny (100mg) w połączeniu z wybraną dawką 300mg choliny (alpha gcp/cdp cholina)

Dodaj komentarz

Wymagane pola są zaznaczone *